Olejki eteryczne są znanymi od wieków substancjami roślinnymi, które wykorzystujemy w przemyśle kosmetycznym, spożywczym oraz w medycynie. Są grupą bardzo zróżnicowaną pod względem budowy chemicznej, więc posiadają również bardzo szerokie spectrum działań, które możemy wykorzystywać. Właściwości najciekawszych olejków przedstawię Wam w poniższym artykule.

W jakiej formie możemy zastosować olejki eteryczne?

1. W preparatach złożonych do użytku wewnętrznego- najczęściej jako składniki nalewek, syropów oraz tabletek do ssania. Zwykle stosujemy w ten sposób olejki o działaniu wykrztuśnym, przeciwbakteryjnym, a także zwiększające wydzielanie żółci i soku żołądkowego.
2. Inhalacje- w tym celu chory wdycha olejki razem z parą wodną. Powinna trwać 10-15minut. Najczęściej stosowane w przypadku przeziębień, nieżytu nosa i oskrzeli, grypy oraz alergii na kurz. Stosujemy zwykle 1-2 razy dziennie.
3. Kąpiele olejkowe- działają drażniąco na skórę oraz rozgrzewająco, stosujemy je u osób przeziębionych, z bólami reumatycznymi. Ponadto stosowane są kąpiele z olejkami odprężającymi, uspokajającymi i przeciwstresowymi – w stanach podniecenia nerwowego, lęku, depresji, trądziku, dla osób zmęczonych pracą fizyczną lub umysłową. Do wanny wody dodajemy 10 kropli olejku, a woda nie powinna przekraczać temperatury 45 stopni Celsjusza. Taki zabieg nie powinien trwać dłużej niż 30 minut. Można dodatkowo w łazience umieścić garnek z wrzącą wodą, do którego wkraplamy olejek, aby zapewnić wysokie stężenie olejku w pomieszczeniu kąpielowym.
4. Na powierzchnię skóry- nigdy w formie stężonego olejku, zwykle jako składniki maści, lub olejków do masażu. Jeżeli są wcierane w duże powierzchnie skóry, przenikają do krwi i wywołują działanie ogólne. Najczęściej są to olejki o działaniu rozgrzewającym.

Najciekawsze olejki eteryczne

Olejek migdałowy

Ma postać jasnożółtej cieczy o słodkawym smaku i zapachu. Stosowany na szeroką skalę w produkcji likierów, przemyśle kosmetycznym oraz farmaceutycznym. Działa silnie odkażająco, przeciwzapalnie, oczyszczająco, rozmiękczająco, przeciwgnilnie, przeciwświądowo i lekko przeciwbólowo. Doskonale leczy spękane stopy i dłonie oraz spierzchnięte wargi.

Receptura na krem migdałowy:

• Olej migdałowy 15 ml
• Maść z wit. A – 1 tubka
• Maść allantoinowa – 1 tubka
• Krem Nivea – 1 opak.

Całość ucierać aż do stworzenia jednolitej masy. Leczy wypryski i podrażnienia skóry. Zapobiega tworzeniu wągrów. Przyspiesza regenerację skóry. Działa odżywczo, nawilżająco, antyseptycznie oraz natłuszczająco. Doskonale nadaję się do pielęgnacji skóry twarzy, rąk i stóp.

Olejek lawendowy

Ciecz o bezbarwnej lub jasnożółtej barwie, o bardzo przyjemnym zapachu i gorzkim smaku. Otrzymywany jest z kwiatów lawendy wąskolistnej, które zawierają około 2-3% olejku. Olejek lawendowy jest powszechnie stosowany w przemyśle perfumeryjno-kosmetycznym oraz w produkcji wódek i likierów. Ciekawe jest to, że odstrasza owady i znakomicie leczy skutki ugryzień. Wcieranie lawendy wskazane jest przy reumatyzmie, zapaleniu nerwu kulszowego, trądziku, łuszczycy, nieprzyjemnym zapachu potu, zapaleniu mieszków włosowych, wypryskach, przeziębieniu, osłabieniu i wielu innych jednostkach chorobowych.

Receptura na Płyn lawendowy na stopy pocące się, suche, zrogowaciałe, opuchnięte i obolałe:

• Olejek lawendowy – 5 ml
• Olejek kamforowy – 20 ml
• Olejek cytrynowy lub pomarańczowy – 2 ml
• Maść allantoinowa – 1 tubka
• Maść z wit. A lub tran – 2 łyżki
• Olej rycynowy – 30 ml
• Nafta kosmetyczna – 15 ml
• Oliwka – 50 ml
• Glicerol –15 ml
• Azulan – płyn lub Azucalen płyn – 10 ml

Składniki wymieszać starannie. Glicerol zmieszać z azulanem lub azucalenem. Naftę wymieszać z olejkami, potem z oliwką, i maściami; wreszcie wszystko połączyć. Płyn wcierać w kończyny 2-3 razy dziennie.

Olejek cytrynowy

Jest bezbarwną lub lekko żółtawą cieczą , o silnym cytrynowym zapachu i łagodnym, nieco ostrawo-gorzkim smaku.  W przemyśle farmaceutycznym stosowany jest w celu poprawienia smaku i zapachu leków, w przemyśle spożywczym i kosmetycznym do aromatyzowania produktów.  Olejek można dodawać do kąpieli (10-15 kropel), taki zabieg działa pobudzająco oraz dodatkowo nadaje ciału miły zapach.  Na skórę olejek działa przeciwzapalnie, przeciwświądowo, dezynfekująco. Wykazuje również działanie przeciwropne i przeciwtrądzikowe. Przyśpiesza proces opalania skóry.

Receptura na tonik cytrynowy:

• Olejek cytrynowy 5 ml
• Glicerol 15 ml
• Spirytus kamforowy lub salicylowy – 15 ml
• Spirytus mrówczany – 25 ml
• Sok z jednej cytryny
• Wino gronowe białe wytrawne – 50 ml

Składniki wymieszać; najpierw olejek z glicerolem i sokiem, potem ze spirytusami, na końcu dodać wino, zamieszać. Wskazania: trądzik, przedwczesne starzenie skóry, cellulit, sińce, przebarwienia, zaburzenia troficzne skóry, niedrożność porów. Skórę przemywać 2 razy dziennie.

Olejek miętowy

W zależności od gatunku mięty uzyskuje się różne rodzaje olejków.  Olejek eteryczny otrzymany z ziela mięty kędzierzawej lub mięty polnej nie zawiera mentolu, który jest z kolei w olejkach pozyskanych z ziela mięty pieprzowej, mięty japońskiej i z ziela pulegii pospolitej. Olejek miętowy jest bezbarwną lub bladożółtą cieczą, która na powietrzu żywiczeje. Mentol zawarty w olejku ma duże znaczenie w medycynie i farmacji, ogromne znaczenie w przemyśle spożywczym oraz w produkcji wódek i likierów, ponadto w przemyśle perfumeryjno-kosmetycznym. Olejki miętowe z mentolem podane doustnie znieczulają błonę śluzową przewodu pokarmowego (efekt krótkotrwały), działają osuszająco, rozkurczowo, przeciwwymiotnie, przeciwzapalnie, wiatropędnie, potem wzmagają wydzielanie soków trawiennych i żółci, działają również moczopędnie.

Receptura na mieszankę na bóle brzucha, kolki, bóle miesiączkowe oraz poprawiająca samopoczucie:

• Olejek miętowy – 1 ml + glicerol 5 ml
• Nalewka (intrakt, sok) z dziurawca – 30 ml
• Nalewka kozłkowa – 5 ml
• Azulan – 1 ml
• Nalewka nagietkowa – 15 ml

Składniki starannie wymieszać, zażywać 1-3 razy dziennie, po 1-2 łyżeczki.

Olejek różany

Uzyskiwany jest z kwiatów róży damasceńskiej lub z róży francuskiej . Olejek różany bułgarski jest gęstą, żółtawą  lub zielonkawą cieczą o silnym zapachu i ostrym smaku. W Polsce dostępne są także oczyszczone olejki różane w postaci bezbarwnego lub żółtawego płynu o silnym zapachu róży. Przy podaniu doustnym działa  pobudzająco na układ nerwowy, wzmacniająco ogólnie, wiatropędnie, napotnie, rozkurczowo na mięśnie gładkie, silnie żółciopędnie i moczopędnie. Wcierany w skórę pobudza krążenie krwi powierzchniowe i działa rozgrzewająco oraz odkażająco. Stosowany w przemyśle zwykle jako środek aromatyzujący.

Receptura na mieszankę przeciwdepresyjną i poprawiającą samopoczucie:

• Olejek różany – 3 ml
• Olejek miętowy – 1 ml
• Olejek melisowy lub grejpfrutowy – 3 ml
• Sok (intrakt, nalewka) z dziurawca – 20 ml
• Nalewka z miłorzębu – 20 ml
• Cardiol C – 20 ml
• Miód – 100 ml

Składniki wymieszać. Zażywać 2-3 razy dziennie po 1-2 łyżeczki.

Uwaga: Należy pamiętać, że stosowane przez nasz olejki były czyste chemicznie, naturalne. Trzeba zwrócić uwagę, aby spełniały one wymagania stawiane przez Farmakopee Polską FP X lub XI( lub inną Farmakopee Europejską) , posiadały atest PZH, Instytutu Leków czy norm IFRA. Kobiety w ciąży i karmiące piersią nie powinny stosować olejków eterycznych.  Olejki cytrusowe wykazują działanie fotouczulające, nie należy ich stosować bezpośrednio przed ekspozycją na słońce.

Autor tekstu: Rafał Sochacki
Instagram: @atorwastatyna