Krztusiec – stary-nowy kłopot

Krztusiec jest zakaźną chorobą dróg oddechowych, wielokrotnie o bardzo ciężkim przebiegu. Pacjent chory na krztuśca szacuje się może zarazić aż 12-17 osób. Wywołuje do bakteria Bordetella pertussis.

Statystyki krztuśca są mało pocieszające mówiąc delikatnie:

• w 1994 roku krztusiec wywołał 5 milionów zapaleń płuc, 50 tysięcy powikłań neurologicznych i aż 360 000 przypadków śmiertelnych,
• szczepienia zredukowały liczbę zachorowań i zgonów aż o 90%,

W Polsce:

• 1955 r.: 64 343 zachorowań, 967 zgonów,
• 1960 r.: 95 968 zachorowań, 310 zgonów,
• 1964 r.: 29 391 zachorowań, 134 zgony,
• 1973 r.: 3 148 zachorowań, 9 zgonów,
• 2007 r.: 1987 zachorowań, 934 hospitalizacji,
• 2008 r.: 2163 zachorowań, 887 hospitalizacji,
• 2009 r.: 2390 zachorowań, 1101 hospitalizacji,
• 2010 r.: 1266 zachorowań, 525 hospitalizacji,
• 2011 r.: 1669 zachorowań, 649 hospitalizacji,
• 2012 r.: 4684 zachorowań, 1503 hospitalizacji,
• 2013 r.: 2183 zachorowań, 703 hospitalizacji,
• 2014 r.: 2100 zachorowań, 603 hospitalizacji,
• 2015 r.: 4959 zachorowań, 1215 hospitalizacji,
• 2016 r.: 6856 zachorowań, 1636 hospitalizacji,
• 2017 r.: 3061 zachorowań, 762 hospitalizacji,.

Pierwszą szczepionkę przeciwko krztuścowi opracował w 1926 roku Gaston Ramon.

Szczepionka pełnokomórkowa (DTPw) przeciwko krztuścowi w Polsce została wprowadzona w 1960 roku.

Szczepionka pełnokomórkowa (DTPw) zawiera około 3000 antygenów, natomiast krztusiec bezkomórkowy (DTPa) w szczepionkach skojarzonych, czyli 5w1 lub 6w1, zawiera 1-5 antygenów krztuśca.

Szczepionka pełnokomórkowa (DTPw) daje odporność na około 10 lat, natomiast szczepionka z krztuścem bezkomórkowym (DTPa) uodparnia na okres około 6-8 lat.

Okres wylęgania krztuśca wynosi 3-14 dni, natomiast okres zakażania przez 3 tyg. od pojawienia się kaszlu napadowego.

Krztusiec u kobiet w ciąży

Amerykanie zaszczepili 53 885 kobiet w ciąży, po ukończeniu 20. tygodnia ciąży. Nie zaobserwowano większej ilości powikłań, kobiety dobrze tolerowały szczepionki. Brytyjczycy po przebadaniu 36 844 kobiet w ciąży zaszczepionych na grypę i krztuśca nie stwierdzili większej ilości działań niepożądanych. Okazało się, że w tej grupie zaszczepionych kobiet w ciąży zaobserwowano u dzieci mniejszą zapadalność na krztuśca.

Najskuteczniejszą formą radzenia sobie z krztuścem zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) jest szczepienie niemowląt, kobiet w ciąży, nastolatków i dorosłych.

Bibliografia

1. Karabanda E.O., et al: Maternal Tdap vaccination: Coverage and acute safety outcomes in the vaccine safety datalink, 2007-2013. Vaccine 2016 Feb10; 34(7): 968-973.
2. Sukumaran L., et al: Safety of tetanus toxoid, reduced diphtheria toxoid and acellular pertussis and influenza vaccinations in pregnancy. Obstet. Gynecol., 2015 Nov. 126(5): 1069-1074.
3. Duszczyk E., Krztusiec – współczesne spojrzenie, Forum Pediatrii Praktycznej (reprint)