Rozwój i stymulacja mowy dziecka

Etapy rozwoju mowy dziecka wg L. Kaczmarka

Okres melodii

• do pierwszego roku życia
• na początku krzyk, następnie głużenie, pierwsze dźwięki są przypadkowe

Okres wyrazu

• do dwóch lat
• dziecko używa samogłoski (poza nosowymi), spółgłoski (p, b, m, d, t, n, k, ś)

Okres zdania

• do trzech lat
• dziecko używa głosek (p, b, m, f, w) oraz odpowiedniki (ś, ź, ć, dź, ń, ki, gi, g, h, t, d, n, l)

Okres swoistej mowy dziecka

• do siódmego roku życia
• w czwartym roku życia pojawiają się s, z, c
• w piątym roku życia pojawiają się sz, cz, ż, dż
• w szóstym roku życia pojawia się r

Kalendarz

2-3 miesiąc życia

• głużenie, okres intonacji
• dźwięki nie przypominające mowy
• szukanie źródła dźwięku

4-5 miesiąc życia

• pierwsze spółgłoski: m, b, p, f, w
• krzyk z radości: pisk, gruchanie, głośny śmiech

6-7 miesiąc życia

• sylaby: ma-ma, ba-ba
• gaworzenie dźwiękonaśladowcze

8-9 miesiąc

• gaworzenie
• wskazywanie przedmiotów palcem
• wyrazy: mama, tata, baba
• samogłoski: a, o, u, e, y, i

1-2 lat

• zrozumienie poleceń: “podaj to”, “gdzie jest maskotka”
• wymowa około 6 słów u rocznego dziecka (zdarza się nawet do 50 słów)
• krótkie jednowyrazowe lub dwuwyrazowe wypowiedzi
• nazywanie przedmiotów dźwiękami, np. pies – hau hau, kot – miał miał

2 lata

• używanie rzeczowników
• zdania oznajmujące, pytające i zaprzeczenia
• reakcja na swoje imię
• łączenie dwóch lub trzech wyrazów
• od kilkudziesięciu do kilkuset słów

3 lata

• zamiast r, wymawia l lub j
• zdania złożone z 4-5 wyrazów
• krótkie historie
• mowa powinna być rozumiana w 75%
• samogłoski: a, o, u, e, i, y
• spółgłoski: p, b, m, w, f, ś, ź, ć, dź, ń, k, g, h, t, d, n, l, ł

4 lata

• spółgłoski: s, z, c, dz, sz, cz, rz, dż
• rosnąca poprawność wypowiadanych wyrazów
• zdania złożone z 5-6 wyrazów
• imię, nazwisko, wiek

5 lat

• mowa zrozumiała, w pełni wykształcona
• słownik bogaty w ok 2000 słów
• używanie czasu przyszłego i przeszłego, cyfr i liter

6 lat

• słownik bogaty w ok. 3000-4500 słów
• poprawna gramatycznie opowiedziana historia

7 lat

• prawidłowe używanie spółgłoski r

Jak jedzenie wpływa na mowę dziecka?

• konsystencja grudek od szóstego miesiąca życia
• kawałki jedzenia podawane do ręki od dziewiątego miesiąca życia
• długie podawanie papek i przecierów zaburza rozwój mowy