Wszystko o chłopięcych wodniakach

Wszystko o chłopięcych wodniakach

30 grudnia, 2018 6 przez Pan Skalpel

Mówiliśmy o przepuklinie pachwinowej u dzieci. Tematem wartym uwagi i bardzo częstym w chirurgii dziecięcej jest wodniak jądra i/lub powrózka nasiennego.

Czym jest ten słynny “wodniak” ?
Jest to sytuacja, gdy dochodzi do nagromadzenia się płynu wokół jądra. Płyn zbiera się między jądrem a osłonkami jądra, które go otaczają.

Skąd się bierze ten płyn ?
Tak jak w przepuklinie pachwinowej, tutaj także “winny” jest drożny wyrostek pochwowy otrzewnej. Jest to kanalik łączący jamę brzuszną z jądrem, przechodzący przez kanał pachwinowy. Wodniak powstaje (podobnie jak przepuklina), ponieważ połączenie to powinno zaniknąć po urodzeniu – a tak się nie stało.

Jakie są rodzaje wodniaków?
Wodniaki mogą być różne. Wodniak jądra występuje wtedy, gdy płyn zbiera się wokół jądra. Wodniak powrózka nasiennego – gdy płyn zbiera się na jego przebiegu przez kanał pachwinowy, zwykle obecny jest wspólnie z wodniakiem jądra.
W przypadku wodniaka jądra – kanalik łączący jamę brzuszną z jądrem zarósł, a płyn który zebrał się wokół jądra – pozostał tam.

Jak się objawiają wodniaki?
Zwykle jest to miękki, dość sprężyste powiększenie moszny po jednej stronie (może być także obustronne – szczególnie gdy Wasza pociecha jest wcześniakiem). Zmiana ta jest niebolesna.
Przy dużych wodniakach u dzieci, ciężko jest odróżnić je od przepukliny pachwinowej – dlatego wskazana jest ocena specjalisty.
Występują tzw. wodniaki komunikujące – posiadają one połączenie z jamą brzuszną. Charakterystycznym objawem jest różnica w wielkości wodniaka w trakcie dnia – zwykle znacznie większe są wieczorem, niż rano. Powiększają się także w trakcie płaczu lub po intensywnym wysiłku fizycznym. Jest to związane ze zwiększoną pracą tłoczni brzucha w trakcie codziennej aktywności Waszego dziecka, co powoduje zwiększony napływ płynu z jamy brzusznej do moszny (czyli najniżej położonego miejsca).

Czy wodniak jądra/powrózka nasiennego jest niebezpieczny?
Nie. Nie jest to nic niebezpiecznego, jednak w każdym przypadku zauważonego powiększenia moszny u chłopców, wskazana jest ocena lekarska! W przypadku bolesnego powiększenia moszny – wskazana jest niezwłoczna wizyta u lekarza! Pamiętajcie o tym!
Najważniejsze jest tu badanie kliniczne dziecka – w przypadku wątpliwości warto skonsultować się z chirurgiem dziecięcym. Badaniem dodatkowym z wyboru jest badanie USG .

Mój syn ma wodniaka – co dalej ?
W przypadkach wodniaków jąder, wskazana jest codzienna obserwacja zmiany przez rodziców i regularne kontrole u chirurga dziecięcego. Zwykle postępowanie jest wyczekujące do 2-3 . roku życia. Jest to udowodniony okres czasu, w którym istnieje duże prawdopodobieństwo, że wodniak samoistnie zaniknie.
W przypadku obecnej komunikacji z jamą brzuszną (wodniak komunikujący), występuje zwiększone ryzyko rozwoju przepukliny pachwinowej – ponieważ przez przetrwałe połączenie mogą wchodzić pętle jelitowe lub inne struktury jamy brzusznej.

Obserwujemy, obserwujemy i nic – co dalej?
Kwalifikację do zabiegu operacyjnego przeprowadza chirurg dziecięcy/urolog dziecięcy. Jest to zabieg operacyjny w trybie planowym. Przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym. Zasady operacji są dość zbliżone do operacji przepukliny pachwinowej – chirurg otwiera kanał pachwinowy i zamyka przetrwałe połączenie z jamą brzuszną, następnie wykonuje plastykę kanału pachwinowego.

Czasami wskazaniem do pilnej interwencji chirurgicznej są wodniaki, które szybko narastają w krótkim okresie czasu lub powstają szybko i uciskają struktury powrózka nasiennego i jądra, powodując zaburzenia ukrwienia. Są to przypadki dość rzadkie, jednak należy o nich pamiętać.

To są najważniejsze informacje dotyczące wodniaków jąder (i/lub powrózka nasiennego). Jeśli macie jakieś pytania – zapraszam do dyskusji w komentarzach.

Pozdrawiam,
Pan Skalpel