Meningokoki – czy jest się czego bać?

Zacznijmy przede wszystkim od definicji i kilku pojęć.

Inwazyjna Choroba Meningokokowa (IChM) jest bardzo ciężką, zagrażającą życiu chorobą zakaźną.

Co ją wywołuje?

Bakterie Neisseria meningitidis w szczególności serotypy A, B, C, Y, W-135.

Czy należy się bać?

U większości chorych nie ma groźnych dla zdrowia powikłań. Popatrzmy jak to wygląda w liczbach.

Okres wylęgania wynosi 2 do 10dni. Śmiertelność aż 10-13% (czyli jedno na 10 dzieci umiera).

Jakie są objawy IChM?

W większości przypadków przebiega ona o dziwo bezobjawowo. Niestety u części pacjentów może dojść do rozwoju choroby i niekorzystnych powikłań, a w konsekwencji do śmierci.

Charakterystycznym objawem jest krwotoczna wysypka, najczęściej pojawiająca się w pierwszej kolejności na stopach. U niektórych pacjentów dochodzi do bakteryjnego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych czy sepsy.

Profilaktyka

Absolutnie najlepszym sposobem, aby uchronić własne dziecko przed tego typu powikłaniami powinniśmy szczepić.

Jakie mamy szczepionki na meningokoki?

• C: Meningitec, NeisVac-C
• A+C+W+Y: Nimenrix (od 6 t.ż.), Menveo (od 2 r.ż.)
• B: Bexsero

Czym zatem szczepić?

Jeżeli chodzi o meningokoki B to sytuacja jest jasna, bo mamy na rynku tylko jedną szczepionkę Bexero. Czy warto zdecydowanie tak, bo typ B to blisko 80% etiologii IChM.

Co z meningokokami C?

Tutaj mimo, że właściwie na rynku mamy duży wybór dla mnie sytuacja jest dosyć klarowna. Przede wszystkim skupiłbym się na szczepieniu A+C+W+Y, w ten sposób zabezpieczamy dziecko przed tymi meningokokami, które sa problemem w Polsce, ale jednocześnie mamy zabezpieczenie w momencie, gdybyśmy chcieli z dzieckiem podróżować. Jednocześnie ten typ szczepionki chroni nasze dzieci przed meningkokami, które importowane są do Europy przez imigrantów.

Zatem Nimenrix czy Menveo?

Menveo ma późną rejestrację, więc jeżeli chcemy zabezpieczyć dziecko od jak najwcześniejszego okresu musimy skorzystać ze szczepionki Nimenrix. Warto pamiętać, że Nimenrix możemy spokojnie podać razem z 6w1 oraz z pneumokokami (ale ze szczepionką Synflorix, zgodnie z ChPl nie możemy jej łączyć z Prevenar 13).

Bezpieczeństwo szczepienia przeciw meningokom B

Duże badania populacyjne opublikowane w maju 2019 z Kanady (Quebec) pokazały wysoką skuteczność szczepień. U 59 500 pacjentów w wieku 2 mż. – 20 rż. podawano szczepionkę Bexsero. Wyszczepialność wynosiła średnio aż 83%, z czego w grupie nastolatków w wieku 17 – 20 lat wyszczepialność była na poziomie 47%. Okazało się, że przez 4 lata obserwacji (lipiec 2006 – czerwiec 2018) zmniejszyła się zachorowalność na Inwazyjną Chorobę Meningokokową (IChM) aż o 96%!!! [5]

Zobacz: Szczepienie wcześniaków na meningokoki

Chemioprofilaktyka antybiotykowa osób z bliskiego kontaktu z zakażeniem meningokokowym (każdym – nawet zapaleniem spojówek) jest celowa do 2 tygodni od daty zachorowania i zalecana u osób, które miały bliski kontakt z chorym w ciągu 7 dni od dnia zachorowania, czyli:
domowników chorego
osób mających intymny kontakt z chorym
osób śpiących w tym samym pomieszczeniu, co chory
osób, które miały kontakt z wydzielinami z dróg oddechowych chorego (np. pracownicy opieki zdrowotnej podczas resuscytacji)

W chemioprofilaktyce antybiotykowej można zastosować następujące antybiotyki:

cyprofloksacynę – w jednorazowej dawce p.o. 500 mg (u dorosłych)
ceftriakson – w jednorazowej dawce i.m.: u osób ≥15. rż. – 250 mg, a u dzieci <15 lat – 125 mg, lek ten można zastosować u kobiet w ciąży i karmiących piersią.
ryfampicynę – p.o. co 12 h przez 2 dni (4 dawki): u dorosłych – 600 mg, u dzieci <1. mż. – 5 mg/kg mc., u dzieci >1. mż. – 10 mg/kg mc.

Fakt zaszczepienia przeciwko meningokokom nie zwalnia z chemioprofilaktyki w razie kontaktu z zakażeniem meningokokowym.

https://www.mp.pl/medycynarodzinna/artykuly/129237,inwazyjna-choroba-meningokokowa,1

Bibliografia:

1. Forum Pediatrii Praktycznej, dr E. Duszczyk
2. http://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/meningokoki/
3. https://www.mp.pl/medycynarodzinna/artykuly/129237,inwazyjna-choroba-meningokokowa
4. https://www.wyprzedzmeningokoki.pl/
5. Deceuninck G., et al., Impact of a mass vaccination campaign against Serogroup B meningococcal disease in the Saguenay-Lac-Saint-Jean region of Quebec four years after its launch., Vaccine. 2019 Jul 18;37(31):4243-4245. doi: 10.1016/j.vaccine.2019.06.021. Epub 2019 Jun 22.

fot: Forum Pediatrii Praktycznej, dr E. Duszczyk; eDziecko.pl; http://meningitis.ocbmedia.com/; http://www.education.gov.gy, Pixabay.com