Pneumokoki: Prevenar 13 czy Synflorix?

Pneumokoki: Prevenar 13 czy Synflorix?

28 grudnia, 2018 1 przez Łukasz Durajski

Zacznę od tego, że wreszcie w naszym kalendarzu szczepień mamy bezpłatne pneumokoki. Hura! Jupi!

W dniu 3 lutego 2020 Rada Przejrzystości działająca przy Prezesie Agencji Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT) wydała stanowisko, w którym oceniono obie szczepionki. [Kliknij]


Nie wykazano przewagi jednej szczepionki nad drugą


Wyniki badania Naucler 2017 oceniającego praktyczne skutki szczepień przeciw pneumokokom w Szwecji wskazują na brak statystycznie istotnych różnic między regionami stosującymi PCV-13 a PCV-10 w zakresie redukcji u dzieci w wieku 0-4 lata zapadalności na IChP.
Zdaniem WHO obecnie nie ma wystarczających dowodów na to, że te 2 szczepionki różnią się pod względem wpływu na ogólne rozpowszechnienie choroby pneumokokowej.

stanowisko Rady Przejrzystości AOTMiT, 3.02.2020

(…) w stanowisku Zarządu Polskiego Towarzystwa Wakcynologicznego (PTWAKC) wskazano, że w licznych badaniach klinicznych i analizach wykazano dużą i podobną skuteczność oraz bezpieczeństwo obu dostępnych aktualnie szczepionek skoniugowanych (PCV-10 i PCV-13) w profilaktyce IChP i zapalenia płuc w populacji dzieci do 5. roku życia.

stanowisko Rady Przejrzystości AOTMiT, 3.02.2020

(…) biorąc pod uwagę dowiedzioną skuteczność i bezpieczeństwo
stosowania obydwóch produktów leczniczych, Rada stoi na stanowisku,
ze zasadne jest aby Synflorix i Prevenar 13 były traktowane równocennie i dostępne w ramach PSO.

stanowisko Rady Przejrzystości AOTMiT, 3.02.2020

Obie szczepionki:

  • Synflorix, PCV 10 (firmy GSK)
  • Prevenar 13, PCV 13 (firmy Pfizer)

są skoniugowanymi szczepionkami przeciw pneumokokom. Chronią one przede wszystkim przed inwazyjną chorobą pneumokokową (posocznicą i zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych). Szczególnie dzieci w pierwszych 2 latach życia, gdyż ich układ immunologiczny nie jest jeszcze w pełni dojrzały, a ryzyko zachorowania u dzieci w tym wieku jest największe. Zakres ochrony, jaki zapewniają skoniugowane szczepionki pneumokokowe zależy od ich składu antygenowego.

Wyróżniamy ponad 90 serotypów pneumokoków, wywołujących zachorowania u ludzi, przy czym za większość z nich odpowiada kilkanaście serotypów. Prevenar 13 zawiera dodatkowo serotypy: 3, 6A, 19A. Obie szczepionki chronią w ok. 85% przed inwazyjną chorobą pneumokokową. Występowanie odczynów poszczepiennych w obu przypadkach jest bardzo zbliżone. W opublikowanych w ciągu ostatnich lat badaniach klinicznych wykazano także skuteczność PCV-10 wobec inwazyjnej choroby pneumokokowej (IChP) wywołanej przez serotyp 19A, czyli Synflorix również w sposób krzyżowy potrafi zabezpieczyć przed typem pneumokoka, które nie ma w swoim składzie.

Różnica pomiędzy szczepionkami:

  • Synflorix – bezpłatnie
  • Prevenar 13 – odpłatnie

Szczepionka PCV13 jest zalecana celem czynnego uodpornienia przeciwko chorobie inwazyjnej, zapaleniu płuc i ostremu zapaleniu ucha środkowego wywoływanym przez bakterie Streptococcus pneumoniae u niemowląt, dzieci i młodzieży od 6. tygodnia do 17. roku życia. Szczepionka PCV13 jest także zalecana celem czynnego uodpornienia przeciwko chorobie inwazyjnej wywoływanej przez bakterie Streptococcus pneumoniae u dorosłych w wieku ≥ 18 lat i osób w podeszłym wieku (ChPL 16/10/2013).

Szczepionka PCV10 jest zalecana celem czynnego uodpornienia przeciwko chorobie inwazyjnej oraz ostremu zapaleniu ucha środkowego wywoływanym przez Streptococcus pneumoniae u niemowląt i dzieci w wieku od ukończenia 6. tygodnia życia do ukończenia 5 lat (ChPL 18/02/2014).

Pierwszym miastem w Polsce, które wprowadziło masowe szczepienia przeciwko pneumokokom były Kielce, wówczas była to szczepionka siedmiowalentna – PCV7. Już w pierwszym roku po wprowadzeniu szczepień w grupie najmłodszych dzieci odnotowano spadek zapadalności na zapalenie płuc aż o 60%. Natomiast w 2010 roku stwierdzono u dzieci < 2. roku życia już 82,9% spadek. Co ciekawe i bardzo ważne zaobserwowano także zjawisko odporności zbiorowiskowej (spadek zapadalności na zapalenia płuc o 43,5% w populacji nieszczepionej, u osób powyżej 65. roku życia).

źródło: mp.pl (1)

Czy zatem szczepionka Prevenar 13 jest lepsza niż Synflorix?

Przyjrzyjmy się badaniom naukowym co na ten temat mówią.

Brytyjczycy ocenili skuteczność szczepionki PCV-13 (schemat 2+1). 5 lat od wprowadzenia szczepień przeciwko PCV-13 zabserwowano:

  • spadek zapadalności na IChP wywołaną przez serotypy 1 i 7F (Prevenar 13 i Synflorix zawierają),
  • brak spadku zapadalności na IChP wywołaną przez serotypy 3, 5, 19A i 19F (Synflorix nie zawiera 3 i 19A),
  • wzrost zapadalności na IChP wywołaną przez serotypy 8, 9N, 10A, 12F, 15B/C, 23B, 24F (ani Synflorix ani Prevenar 13 ich nie zawierają).

Naukowcy zaobserwowali spadek nosicielstwa serotypu 19A (w Prevenar13), przy braku kontroli zachorowań na ten serotyp. Natomiast w przypadku serotypu 3 (w Prevenar13) nie zaobserwowano ani spadku nosicielstwa, ani spadku zachorowań.

Szwedzi w swoich badaniach porównali skuteczność Prevenaru 13 i Synflorixu. Okazało się, że żadna szczepionka nie była skuteczna przy zachorowaniach wywołanych przez serotyp 3, a ogólne efekty były dla obu podobne. W tym kraju jednoczasowo zastosowano obie szczepionki, jedne kantony stosowały Synflorix, a inne Prevenar 13.

Efekt programu szczepień przeciwko pneumokokom w odniesieniu do zapadalności na IChP był podobny niezależnie od rodzaju zastosowanej szczepionki (PCV-10 lub PCV-13). Największy efekt obserwowano u najmłodszych, szczepionych dzieci.

https://www.mp.pl/szczepienia/przeglad/pneumokoki/175985,czy-efekt-programu-szczepien-przeciwko-pneumokokom-rozni-sie-w-zaleznosci-od-uzytej-szczepionki
Bibliografia:
  1. https://www.mp.pl/szczepienia/specjalne/197420,programy-szczepien-przeciwko-pneumokokom-w-europie-w-2018-roku
  2. https://www.mp.pl/szczepienia/specjalne/122512,programy-szczepien-przeciwko-pneumokokom
  3. https://www.mp.pl/szczepienia/przeglad/pneumokoki/177938,program-szczepien-przeciwko-pneumokokom-a-epidemiologia-zapalenia-opon-mozgowo-rdzeniowych?autoseealso=1
  4. https://www.mp.pl/szczepienia/przeglad/pneumokoki/209742,wprowadzenie-pcv-13-do-programu-szczepien-dla-dzieci-przynioslo-dodatkowe-korzysci-ale
  5. https://www.mp.pl/szczepienia/przeglad/pneumokoki/175985,czy-efekt-programu-szczepien-przeciwko-pneumokokom-rozni-sie-w-zaleznosci-od-uzytej-szczepionki