Rozdzielanie szczepień – “jedna wizyta – jedna szczepionka”

Rozdzielanie szczepień – “jedna wizyta – jedna szczepionka”

1 maja, 2019 2 przez Łukasz Durajski

Temat coraz częściej poruszany w gabinecie lekarskim. Przede wszystkim ze względu na ilość wkłuć, które mamy do wykonania podczas wizyt szczepiennych. Rodzice coraz częściej proszą o rozdzielenie szczepień.

Nie ma możliwości rozdzielenia odry, świnki, różyczki. Szczepienie przeciwko tym chorobom jest w jednej szczepionce MMR i nie ma na rynku szczepionek osobnych.

Rodzice często mimo, że chcą szczepić dziecko to chcą to robić na ‘własnych’ zasadach. Kierując się czym? Dla mnie jest to duży element zaskoczenia, jakie czynniki są brane pod uwagę w rozdzielaniu szczepień zaplanowanych w kalendarzu szczepień?

Rodzice coraz częściej chcą szczepić swoje dzieci niezgodnie z wytycznymi towarzystw naukowych oraz zgodnie nieracjonalnymi powodami, które sami sobie tworzą.

Wyróżniono 5 postaw rodziców wobec szczepień:

  1. całkowita akceptacja
  2. rozważna akceptacja
  3. niezdecydowanie
  4. umiarkowany sprzeciw
  5. zdecydowany sprzeciw

jedna wizyta = jedna szczepionka

To błędne podejście. Zacznijmy od początku. Dziecko w pierwszym roku swojego życia (do 12 mż.) otrzymuje, biorąc pod uwagę szczepienia “sanepidowe”:

  • 3x DTP,
  • 3x HiB (Heamphilus influenzae B),
  • 2x IPV (polio),
  • 3x WZW B,
  • 1x BCG (gruźlica),
  • 2x pneumokoki.

Jeżeli rodzic zdecyduje się na szczepienia dodatkowe doliczyć musimy:

  • 2x meningokoki B,
  • 2x meningokoki A+C+W+Y,
  • 2-3x rotawirusy (doustnie).

Podsumowując w cyklu “sanepidowym” w pierwszym roku życia dziecka wykonamy 14 wkłuć obowiązkowych + 4 wkłucia zalecane, czyli 18. Wybierając cykl 6w1 zmniejszamy liczbę wkłuć do 7 wkłuć obowiązkowych + 4 wkłucia zalecane, czyli 11 wkłuć.

Badania naukowe pokazały, że jedną z ważniejszych przyczyn niezadowalającej wyszczepialności dzieci było nieuzasadnione odroczenie szczepienia. Za część z nich odpowiada decyzja o rozdzieleniu szczepień, które zgodnie z kalendarzem szczepień miały być podane jednoczasowo.

Zalecenia Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP) mówią jasno, że należy szczepić jednorazowo zgodnie z kalendarzem szczepień: „Zarówno wyniki doświadczalnych badań klinicznych, jak i bogate doświadczenie kliniczne dostarczają naukowych podstaw do jednoczesnego (tzn. podczas jednej wizyty w gabinecie lekarskim) podawania kilku szczepionek jednej osobie” (1).

ACIP dopuszcza podanie 9 różnych preparatów szczepionek podczas jednej wizyty szczepiennej, jeśli jest taka potrzeba:

  • DTP,
  • IPV,
  • Hib,
  • MMR,
  • WZW B,
  • grypa,
  • WZW A,
  • ospa wietrzna,
  • pneumokoki.

“Nie chcę szczepić szczepionkami z rtęcią”

W tej sytuacji, jeżeli rodzice, mimo oczywiście braku podstaw naukowych do szczepienia szczepionkami zawierającymi tiomersal (etylortęć), boją się podawać taką szczepionkę trzeba pamiętać o jednym. W Polsce tiomersal zawiera szczepionka DTPw, czyli ta w darmowym cyklu szczepień (“sanepidowym”). Wówczas szczepimy dziecko szczepionką wysokoskojarzoną, która nie zawiera tiomersalu, czyli 6w1 lub 5w1. I problem rozwiązany, nie trzeba nic odraczać, przesuwać, kombinować. Niestety trzeba zapłacić.

“Zaszczepię później, bo dziecko jest zbyt małe na szczepionki, a jego układ immunologiczny nie jest gotowy na to”

Po pierwsze gratuluje ułańskiej fantazji, żeby samemu tworzyć tego typu bzdury, bo niby o co opieramy się w ten sposób uzasadniając odroczenie szczepień, bo na pewno nie na wiedzy medycznej.

Podstawowa zasada: NAJBARDZIEJ NARAŻONE NA POWIKŁANIA PO CHOROBIE SĄ NAJMŁODSZE DZIECI.

Mimo, że statystyki i eksperci jasno mówią, że najmłodsi pacjenci są narażeni na choroby i ich konsekwencje najbardziej, to z niewiadomego powodu rodzice tworzą sobie pseudoteorie, że szczepienia są szkodliwe dla maluchów. Rodzice Ci ani nie znają statystyk zachorowań u dzieci, ani powikłań u takich maluchów, np.:

zachorowania na meningokok

“Szczepionka DTPw uszkadza mózg dziecka”

To mit. Sama szczepionka DTPw ma o odczynach poszczepiennych drgawki, nieutulony płacz czy zespół hipotoniczno-hiporeaktywny, ale nie są to trwałe objawy i nie powodują one uszkodzeń ukłądu nerwowego. Zupełnie odwrotnie njest z przechorowaniem krztuścca, który nie tylko może być śmiertelny (1% niemowląt), ale powoduje wiele powikłań neurologicznych, m.in. encefalopatia u 0,3% niemowląt.

“Nie ma choroby to po co szczepić się na tężec”

Pierwszy podstawowy błąd, bo trzeba pamiętać, że choroby nie ma dzięki szczepieniom i do póki nie uda się całkowicie wyeliminować choroby (jak w przypadku ospy prawdziwej), szczepić należy, aby choroba nie powróciła.

Polio już na świecie nie występuje to po co szczepić”

Na świecie odnotowano w 2018 roku tylko 33 przypadki polio. To ogromny sukces odkąd po raz pierwszy Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podjęła rezolucje o konieczności eradykacji (czyli wyeliminowania) polio w 1989 roku. Ostatnie przypadki polio pochodzą z Afganistanu, Pakistanu, Nigerii. Wydawałoby się, że daleko. Ale podróże i podróżnicy sprawiają, że ryzyko rozprzestrzenienia choroby nadal istnieje.

pacjencie leczeni na polio w 1952 r., https://ourworldindata.org/polio
zachorowania i zgony na polio na przestrzeni lat, https://ourworldindata.org/polio
procent wyszczepienia pacjentów na polio, https://ourworldindata.org/polio
wyszczepialność w krajach na świecie na polio, https://ourworldindata.org/polio
lata, kiedy po raz ostatni w danym kraju stwierdzono polio, https://ourworldindata.org/polio
kraje wolne od polio (zielony), kraje wolne od polio, ale brak certyfikatu bezpieczeństwa (żółty), kraje z przypadkami polio (czerwony), https://ourworldindata.org/polio

“W Europie już na gruźlicę nie szczepią, to po co ja mam szczepić”

W Europie nie szczepią, bo liczba zachorowań jest mniejsza niż w Polsce. Międzynarodowa Unia Przeciwko Gruźlicy i Chorobom Płuc zaleca, że szczepień można zrezygnować, kiedy zapadalność na najbardziej zakaźną postać gruźlicy, czyli na gruźlicę płuc z dodatnim wynikiem badania mikroskopowego plwociny, spada poniżej 5 osób na 100 000. W Polsce w 2016 roku wynosiła ona 6,3 zachorowań na 100 000. Jest blisko, ale nadal ten odsetek jest duży.

Zapadalność na gruźlicę w Europie, https://www.mp.pl/szczepienia/specjalne/190810,programy-szczepien-przeciwko-gruzlicy-w-europie
Szczepienie przeciwko gruźlicy w Europie (VI 2018), https://www.mp.pl/szczepienia/specjalne/190810,programy-szczepien-przeciwko-gruzlicy-w-europie

“Szczepionki wywołują autyzm”

Jest już tak ogromna liczba badań obalających ten mit, że aż trudno uwierzyć, że to nadal jest wałkowane w kółko i w kółko.

“Ospę lepiej przechorować, tyle osób chorowało i nic się nie stało”

To największy błąd jaki możemy robić. Oczywiście zgadzam się, że w większości przypadków ospa ma przebieg łagodny, ale co z pacjentami o ciężkim przebiegu. Czy chcemy grać w rosyjską ruletkę o zdrowie i życie swojego dziecka ryzykując czy po ospie nasze dziecko będzie miało powikłania czy nie?

Bibliografia:

  1. Kroger A.T., Sumaya C.V., Pickering L.K., Atkinson W.L.: General recommendations on immunization – recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Recomm. Rep., 2011; 60: 1–64
  2. https://ourworldindata.org/polio
  3. https://www.cdc.gov/polio/progress/index.htm
  4. https://www.mp.pl/szczepienia/specjalne/190810,programy-szczepien-przeciwko-gruzlicy-w-europie
  5. http://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/gruzlica/9/#dlaczego-w-polsce-obowiazuje-jeszcze-szczepienie-przeciw-gruzlicy