Ulewania, kolki, zaparcia – jak sobie radzić?

Z tami problemami jak kolki, zaparcia czy ulewania zetknęli się chyba wszyscy rodzice z różną częstotliwością i natężeniem. Czy istnieją metody, które mogą pomóc naszemu dziecku w dolegliwościach układu pokarmowego? Czy te metody mają swoje uzasadnienie medyczne? Okazuje się, że tak. Zacznijmy jednak od początku.

 

Czynnościowe zaburzenia układu pokarmowego, bo tak fachowo nazywa się ten problem, to niezwykle częste dolegliwości, które są bardzo trudne w diagnostyce. Ciężko jest je diagnozować z pomocą ogólnie dostępnych metod diagnostycznych.

 

Problem ten dotyczy ponad połowy niemowląt. Najczęściej mamy kłopot z ulewaniami (50%), zaparciami (30%) i kolkami niemowlęcymi (26%).

 

 

Jakie są czynniki, które sprzyjają tego typu problemom?

a) mały żołądek,

b) mała aktywność enzymów trawiennych,

c) słabe wchłanianie kwasów żółciowych,

d) mniejsze napięcie mięśnia zwieracza przełyku,

e) niewykształcona flora fizjologiczna.

 

 

ULEWANIA

Podstawowa rzecz to diagnoza i definicja. Zgodnie z kryteriami rzymskimi IV, aby u dziecka od 3 tyg. życia do 12. m-ca życia muszą być spełnione wszystkie poniższe kryteria:

• co najmniej dwa ulewania w przeciągu 3 tygodni,
• brak odruchów wymiotnych,
• brak wymiotów z krwią,
• brak zachłyśnięcia,
• brak bezdechu,
• brak upośledzenia wzrastania,
• bez trudności w karmieniu i połykaniu pokarmu,
• brak nieprawidłowej pozycji ciała.

 

Nie możemy u dziecka rozpoznać ulewań, gdy wystąpi jeden z poniższych elementów:

• wymioty żółcią,
• krwawienie z przewodu pokarmowego,
• bezcech,
• przewlekły kaszel,
• zachłystywanie się,
• silne wymioty,
• brak wzrostu masy ciała,
• biegunka,
• zaparcia,
• gorączka,
• senność,
• powiększenie wątroby i śledziony,
• pulsujące ciemiączko,
• wada mózgu,
• drgawki
• wzdęty brzuch,
• zespoły genetyczne.

 

Co robić?

Przede wszystkim u dzieci karmionych piersią NIE ODSTAWIAMY KARMIENIA PIERSIĄ.

Zagęszczamy pokarm, zarówno matki, jak i mleko modyfikowane.

Warto skonsultować się z doradcą laktacyjnym czy technika karmienia piersią jest właściwa.

U dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym należy skonsultować się z pediatrą, który zmniejszy porcję przyjmowanego pokarmu, przy jednoczesnym zwiększeniu częstości karmień. Nie należy tego robić samemu, gdyż nieprawidłowe dobranie dawek może powodować brak przyrostu masy ciała u naszego maleństwa. Jeżeli ta metoda nie okaże się wystarczająca lekarz może zalecić karmienie mieszankami z zagęstnikiem, czyli mieszkanki typu AR. W trudnych przypadkach możliwe jest zastosowanie mieszanek o wysokim stopniu hydrolizy, gdyż ulewania mogą być związane z nietolerancją białka mleka krowiego.

 

Metody farmakologiczne

Po pierwsze możemy je zastosować, gdy nie skutkują metody niefarmakologiczne, zdecydowanie korzystniejszym dla dziecka jest wypróbować metody zmiany karmienia.

Jedną z polecanych wiarygodnych metoda jest zastosowanie alginatów, które mają właściwości zagęszczania pokarmu i tworzenia w żołądku żelu, jednocześnie chroniąc śluzówkę przełyku.

 

 

ZAPARCIA

U dzieci do 4. roku życia występują przynajmniej dwa z poniższych kryteriów:

• dwa lub mniej stolców na tydzień,
• bolesne oddawanie stolca,
• zbite stolce,
• przynajmniej raz w tygodniu popuszczanie stolca,
• duża ilośc stolca (np. zapychająca toaletę).

 

Ważne, aby zwrócić uwagę na objawy alarmowe, z którymi powinniśmy natychmiast zgłosić się do lekarza, a nawet do szpitala:

• brak smółki w trakcie pierwszych 24 godzin (niemniej ma to miejsce w szpitalu na oddziale neonatologicznym, więc jesteśmy pod opieką lekarską z dzieckiem),
• powiększony brzuch,
• brak wzrostu masy ciała,
• krwawe stolce,
• opóźnienie psychoruchowe u dziecka,
• problemy zdrowotne okolicy odbytu.

 

Co robić?

Również w tym przypadku u dzieci karmionych piersią NIE ODSTAWIAMY KARMIENIA PIERSIĄ.

U dzieci karmionych mlekiem zmodyfikowanym musimy zwrócić uwagę na sposób przygotowania mleka. Warto jest raz przeczytać instrukcję na opakowaniu, albo co jest nawet lepszym rozwiązaniem poprosić bliską osobę o zweryfikowanie naszej metody. Samemu trudno jest zauważyć błędy, dlatego najlepiej poprosić kogoś, kto oceni czy właściwie przygotowujemy mleko, na podstawie oczywiści instrukcji, z którą druga osoba również musi się zapoznać.

Warto skonsultować nasze wątpliwości z lekarzem, który może zlecić naszemu maleństwu mleko modyfikowane z hydrolizowanym białkiem, prebiotykami i betapalmitynianem. Badania pokazały, że jest to metoda z dobrymi efektami u pacjentów.

 

Metody farmakologiczne

U niemowląt karmionych piersią, gdy ilość stolca jest mniejsza niż jeden na tydzień, należy zgłosić się do lekarza.

W zaparciach szczególnie u dzieci do 6. miesiąca życia można zastosować makrogole (PEG 3350) w dawce 0,2-0,8 g/kg m.c./dobę.

Laktuloza może być stosowana w każdym wieku w dawce 1-3 ml/kg m.c./dobę

Nie zaleca się rutynowo stosować metod “odetkania” u dzieci. Wlewki raczej stosujemy doraźnie.

 

 

KOLKA NIEMOWLĘCA

Problem kolki wydaje się z perspektywy rodzica być najczęstszych pierwszym zdrowotnym problemem, jaki pojawia się u naszego maleństwa. Często jednak wynika to z nadrozpoznawania i niewłaściwego podejścia do objawów. Aby móc rozpoznać kolkę niemowlęcą muszą być spełnione wszystkie poniższe kryteria:

• nawracający i wydłużający się płacz,
• prawidłowy rozwój dziecka,
• brak gorączki i innych chorób,
• objawy występują w okresie od urodzenia do 5. miesiąca życia.

 

Występowanie innych objawów może wykluczyć nam kolkę niemowlęcą:

• wymioty,
• odchylanie głowy ku tyłowi (zespół Sandifera),
• krwawienie z przewodu pokarmowego,
• powiększenie brzucha,
• brak wzrostu masy ciała,
• atopowe zapalenie skóry,
• biegunki,
• zaparcia,
• niepokój rodziców,
• depresja rodziców.

 

Co zrobić?

Możemy na okres próbny w przypadku dzieci o nasilonym płaczu zastosować u mamy dietę bezmleczną przez okres nie dłuższy niż 2-4 tygodnie, po tym czasie podczas karmienia piersią wracamy do diety mlecznej.

U dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym można po konsultacji z lekarzem zastosować mleko z hydrolizowanym białkiem, niską zawartością laktozy, zawierające pro- lub prebiotyki.

Ciekawostką jest, że w badaniach zaobserwowano spadek problemu z kolkami u pacjentów karmionych mlekiem modyfikowanym z betapalmitynianem i prebiotykami (galakto- i fruktooligosacharydów).

U niektórych niemowląt zaobserwowano w badaniach również poprawę po zastosowaniu diety bezmlecznej (mleko ze znaczną hydrolizą białka).

Korzystanie na zmniejszenie nasilenia kolki niemowlęcej u dzieci karmionych piersią wpływa probiotyk Lactobacillus reuteri DSM 17 938.

 

Metody farmakologiczne

Zgodnie z zaleceniami ESPHAGAN 2017 nie należy stosować u dzieci herbatek z kopru włoskiego.  Zastosowania nie znalazły również olej koprowy czy dwuwęglany sodu Gripe Water.

Simetikon jest problematyczny ze względu na to, że nie udało się bezpośrednio udowodnić jego skuteczności. Niemniej nie jest błędem podanie tego preparatu.

 

 

 

 

Fot: pixabay.com

Bibliografia:

1. Albrecht P., Jak UKOIĆ niemowlęce dolegliwości trawienne – praktyczne wskazówki, Forum Pediatrii Praktycznej, Czerwiec 2018 (21), 6-10.