Bujda farmaceutyczna – Arechin

Uwaga! Informacje zawarte w poniższym artykule są aktualne na dzień 22.03.2020. W związku z wysoką dynamiką rozwoju epidemii  w Polsce i na świecie informacje te codziennie ulegają zmianie. Podane terapie to terapie wspomagające leczenie pacjentów zakażonych koronawirusem COVID-19, często terapie eksperymentalne. Każdy kraj ma swoją specyfikę leczenia, dlatego starałam się z różnych artykułów wybrać jak najwięcej cech wspólnych.

Chlorochina – nadzieja dla pacjentów czy kolejna bujda farmaceutyczna?

Chlorochina, czyli lek stosowany od wielu lat w leczeniu malarii, reumatoidalnego zapalenia stawów czy tocznia rumieniowatego, w piątek (13.03.2020) uzyskał dodatkowe wskazanie restrykcyjne. Może być używany w “leczeniu wspomagającym w zakażeniach koronawirusem typu beta, takich jak SARS-CoV, MERS-CoV i SARS-CoV-2”.  Oznacza to, że chlorochina NIE JEST lekiem na koronawirusa, ale są dowody na to, że ma wpływ na objawy i przebieg choroby takie jak:

• przyspieszenie eliminacji wirusa
• niższa gorączka
• szybszy powrót płuc do normy
• skrócenie okresu przebiegu choroby oraz hospitalizacji

Bardzo istotny jest fakt, że nie stwierdzono ciężkich działań niepożądanych spowodowanych chlorochiną u pacjentów zakażonych koronawirusem. Działania niepożądane występują przy długotrwałym stosowaniu tego leku, natomiast terapia pacjentów z COVID-19 trwa maksymalnie 10 dni. Jest to za krótki okres, aby wywołać poważne działania niepożądane.

Należy jednak pamiętać o zachowaniu szczególnej ostrożności u pacjentów z:

• porfirią
• ciężką niewydolnością nerek
• padaczką

Niestety, chlorochiny NIE MOŻNA stosować u pacjentów leczonych amiodaronem.

Schematy terapii

Istnieją dwa schematy dawkowania chlorochiny:

– 2 razy dziennie 250 mg przez okres 7-10 dni w przypadku łagodnej postaci choroby

– 2 razy dziennie 500 mg w przypadku ciężkiego przebiegu choroby

Dr hab. n.med.  Jarosław Woroń skłania się ku drugiemu schematowi terapii, tłumacząc, że przy wysokiej wiremii jest to efekt stężeniozależny i dawka uderzeniowa leku może być bardziej skuteczna. Bardzo ważny jest czas rozpoczęcia terapii, ponieważ wszystkie działania związane z podaniem leku, które zostały opóźnione pokazują później w badaniach klinicznych ich nieskuteczność. W tej terapii bardzo ważny jest CZAS i STĘŻENIE leku.

Centrum Kontroli Chorób w USA (CDC USA)zaleca następujący schemat leczenia COVID-19:

1. W przypadku pacjentów bez zapalania płuc z objawami takimi jak kaszel, katar, gorączka z pozytywnym PCR:

Lek	Dawka
Fosforan chlorochiny (dostępny w Polsce)	500 mg 2xdziennie przez 5 dni
+
Oseltamivir (dostępny w Polsce)	150 mg 2xdziennie przez 5 dni

• W przypadku pacjentów z stwierdzonym zapaleniem płuc:

Lek	Dawka
Fosforan chlorochiny (dostępny w Polsce)	500 mg 2 x dziennie przez 10 dni
+
Darunavir+cobicistat (dostępny w Polsce)	800 mg+150 mg dziennie przez 2 tygodnie
LUB
Atazanavir (niedostępny w Polsce)	400 mg raz dziennie przez 2 tygodnie
+
Oseltamivir (dostępny w Polsce)	150 mg 2 x dziennie
+/-
Methylprednisolone (dożylnie)	40 mg co 12 h przez 5 dni

W niektórych klinikach m.in. Mayo Clinic u pacjentów z ciężkim zapaleniem płuc podawano dodatkowo amoksycylinę z azytromycyną, czyli podstawowe antybiotyki dostępne w polskich szpitalach.

Terapii jest wiele, która z nich będzie najskuteczniejsza?

Oczywiście nie ma na to pytanie na razie jednoznacznej odpowiedzi. W tej sytuacji może sprawdzać się zasada im mniej tym lepiej, gdyż u pacjentów z ciężkim przebiegiem choroby leczonych na OIOMIE stwierdzono znacznie podwyższone stężenie enzymów wątrobowych: aminotransferazy alaninowej i aminotransferazy asparaginianowej, co w konsekwencji prowadziło do śmierci z powodu niewydolności wątroby.  Uszkodzenie wątroby może być bezpośrednio spowodowane wirusową infekcją komórek wątroby, ale nie można wykluczyć, że zaburzenia prawidłowego funkcjonowania wątroby jest spowodowane farmakoterapią COVID-19.

Prof. dr hab. n.med. podkreśla, że warto w łagodnym przebiegu choroby podać tylko chlorochinę z oseltamivirem, a w ciężkim dołączyć jeden z dostępnych antybiotyków takich jak amoksycylina lub azytromycyna oraz ewentualnie lek retrowirusowy i sterdydy. Nie należy stosować amoksycyliny z kwasem klawulanowym ze względu na zwiększone ryzyko uszkodzenia wątroby.

Podsumowując, chlorochina nie jest bujdą farmaceutyczną. To prawda, że badania kliniczne nad nowymi wskazaniami tego leku odbiegają od tych normalnych, prowadzonych przez znacznie dłuższy okres czasu na różnych grupach pacjentów, ale w obecnej sytuacji, kiedy trzeba działać szybko nie ma innej możliwości.

Pytanie, czy bujdą farmaceutyczną nie okażą się zapewnienia o dostępności leku dla szpitali. W oficjalnym piśmie wystosowanym przez producenta leku zawierającego fosforan chlorochiny jest informacja, że lek został zabezpieczony na potrzeby Ministerstwa Zdrowia i Agencji Rezerw  Materiałowych i będzie dystrybuowany przez MZ do pacjentów wymagających leczenia tym produktem. Podany jest również adres mailowy do odpowiedniego departamentu MZ pod który bezpośrednio szpitale mogą zgłaszać się w kwestii dostarczania produktu. Mam nadzieję, że sytuacja za chwilę się wyjaśni, a każdy pacjent który będzie potrzebował terapii  tym lekiem otrzyma go NATYCHMIAST w szpitalu.

Literatura:

1. www.cdc.gov
2. Devaux CA, Rolain JM, Colson P, Raoult D. New insights on the antiviral effects of chloroquine against coronavirus: what to expect for COVID-19? [published online ahead of print, 2020 Mar 11]. Int J Antimicrob Agents. 2020;105938.
3. Keyaerts E, Vijgen L, Maes P, Neyts J, Van Ranst M. In vitro inhibition of severe acute respiratory syndrome coronavirus by chloroquine. Biochem Biophys Res Commun. 2004;323(1):264–268. doi:10.1016/j.bbrc.2004.08.085
4. Vincent MJ, Bergeron E, Benjannet S, et al. Chloroquine is a potent inhibitor of SARS coronavirus infection and spread. Virol J. 2005;2:69. Published 2005 Aug 22. doi:10.1186/1743-422X-2-69
5. https://pulsmedycyny.pl/czy-koronawirus-i-covid-19-sa-grozne-takze-dla-watroby-985694
6. http://leki.urpl.gov.pl/files/38_Arechin.pdf

Tekst przygotowała dla Was: Natalia Olszewska (@lekarz.aptekarz)