Grypa sezon 2019/2020

21 września, 2019 0 przez Łukasz Durajski

Sezon grypowy rozpoczęty.

Grypa

Grypa jest ostrą chorobą zakaźną charakteryzującą się sezonowością oraz wysoką zachorowalnością i śmiertelnością na całym świecie.
W rodzinie Orthomyxoviridae wyróżnia się trzy rodzaje wirusa grypy: A, B i C, różnicowane na podstawie budowy antygenowej białka błonowego (M) oraz nukleoproteiny (NP). Wirusy grypy typu A krążą wśród ludzi i wielu innych gatunków ssaków oraz ptaków, podczas gdy zakażenia wirusem typu B występują wyłącznie u ludzi, a typu C u ludzi i świń. Wirusy grypy typu A i B wywołują podobne objawy chorobowe, jednak zakażenia typem B mają zwykle łagodniejszy charakter i prowadzą do mniejszej liczby hospitalizacji. Wirus typu C różni się budową od pozostałych typów a w zakażeniach u ludzi odgrywa znacznie mniej istotną rolę, wywołując najczęściej zakażenia bezobjawowe.
Od statusu immunologicznego gospodarza zależy szybkość ustąpienia objawów choroby. Do najczęstszych powikłań pogrypowych należą komplikacje ze strony układu oddechowego, takie jak pierwotne wirusowe oraz wtórne zapalenie płuc i zapalenie oskrzeli. Do zapalenia płuc dochodzi nawet u 53-80% pacjentów. Ponadto jest ono stwierdzane w większości śmiertelnych przypadków. Pierwotne grypowe zapalenie płuc, które wiąże się z rozwojem rozległego śródmiąższowego zapalenia i zwłóknienia płuc, charakteryzuje szczególnie wysoka śmiertelność. Wtórne zapalenia płuc mogą być wywołane przez wiele czynników, zarówno bakteryjnych (np. Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae, Pseudomonas aeruginosa, Haemophilus influenzae, Enterobacteriaceae), grzybiczych (np. Aspergillus spp., Fusarium spp., Candida spp., Pneumocystis jirovecii), jak i wirusowych (np. wirus RS). Możliwe są także wtórne zakażenia mieszane, wywołane więcej niż jednym czynnikiem etiologicznym.
Ze względu na zwiększone ryzyko wystąpienia ciężkich powikłań pogrypowych, niejednokrotnie prowadzących do zgonu, profilaktyka przeciwgrypowa jest niezwykle ważna.
Szczepienia rozwiewamy wątpliwości, Tomasz Dzieciątkowski

Trzeba pamiętać o profilaktyce. Najczęściej popełniane błędy:

dłuższe przebywanie z chorym na odległość 1,5 – 2 (warto nosić maskę),
bezpośredni kontakt z chorym pacjentem lub zainfekowanymi przedmiotami,
brak higieny rąk,
duże skupiska ludzi (szczególnie w sezonie grypy).

Okres wylęgania wirusa grypy wynosi najczęściej między 1 a 7 dni (średni 2 dni). Zakaźnie jesteśmy już dzień przed pojawieniem się objawów, a u dzieci nawet kilka dni przed i >10 dni po wystąpieniu pierwszych objawów.

Objawy:

gorączka,
dreszcze,
bóle mięśni,
ból głowy,
złe samopoczucie,
uogólnione osłabienie,
ból gardła,
nieżyt nosa,
nudności / wymioty,
biegunka.

Ze względu na zwiększone ryzyko wystąpienia ciężkich powikłań pogrypowych, niejednokrotnie prowadzących do zgonu, szczepienia przeciw grypie stanowią podstawę profilaktyki zakażeń u osób z grup wysokiego i podwyższonego ryzyka. Należy jednak pamiętać, że skuteczność szczepionek przeciwko grypie zależy nie tylko od statusu immunologicznego i wieku osoby szczepionej, ale w przeważającej mierze od stopnia podobieństwa antygenowego pomiędzy wirusami szczepionkowymi na dany sezon epidemiczny a szczepami krążącymi w tym czasie w populacji. Odpowiedź na poszczególne antygeny wirusa zawarte w szczepionce może różnić się znacznie, a tylko indukcja wzrostu mian przeciwciał do poziomów uznawanych za ochronne dla antygenów wszystkich trzech szczepów szczepionkowych może zapewnić pełną ochronę przed zachorowaniem na grypę. Jeżeli wirus szczepionkowy i krążące w środowisku wirusy są pokrewne antygenowo, szczepionki inaktywowane czy podjednostkowe zapobiegają zachorowaniu na grypę u około 70-90% zdrowych dorosłych poniżej 65 roku życia i dzieci.
Szczepienia rozwiewamy wątpliwości, Tomasz Dzieciątkowski

Szczepienia

Jak zapewne wiecie co roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ustala rekomendowany skład szczepionek przeciwko grypie.

W tym roku te rekomendacje pojawiły się z miesięcznym opóźnieniem. Niestety proces produkcji szczepionki przeciwko grypie niezmiennie trwa około 6 miesięcy.

W tym roku zalecane są następujące szczepy:

A/Brisbane/02/2018 (H1N1)pdm09-like virus;
A/Kansas/14/2017 (H3N2)-like virus;
B/Colorado/06/2017-like virus (B/Victoria/2/87 lineage);
B/Phuket/3073/2013-like virus (B/Yamagata/16/88 lineage).

Bardzo ważne jest, aby szczepić się przed sezonem, aby osiągnąć jak największą skuteczność szczepionki. Dlatego w tym roku ważna jest pełna mobilizacja. Oczywiście zaszczepienie się w późniejszych miesiącach nie jest błędem, gdy zapomnimy wykonać jej wcześniej możemy uzupełnić później.

Komu zaleca się szczepienie przeciwko grypie?

Zalecenia mówią jasno, że szczepić powinny się wszystkie osoby od ukończenia 6. miesiąca życia! W szczególności:

zdrowe dzieci 6. mż. – 18 rż.,
osoby starsze >55 rż.,
osoby z bliskiego kontaktu (zawodowo lub rodzinnie) z dziećmi < 6. mż., seniorami i osobami przewlekle chorymi, które nie mogą być szczepione ze względów medycznych (ochrona kokonu),
personel medyczny, personel szkół, handlu, transportu, funkcjonariusze publiczni,
pensjonariusze domów seniora, domów pomocy społecznej i innych placówek zapewniających opiekę osobom starszym i schorowanym,
pacjenci po przeszczepach narządów,
przewlekle chorzy pacjenci,
pacjenci z zaburzeniami odporności,
dzieci z wadami serca,
kobiety w ciąży.

Na rynku polskim są trzy szczepionki, które zawierają odpowiedni skład na sezon 2019/2020: